Neolitik (Cilalı Taş) Çağı

 
Neolitik (Cilalı Taş) Çağı

Cilalı Taş Devri, bilimsel adıyla Neolitik Çağ (Yeni Taş Çağı), tarih öncesi çağların önemli bir dönemidir. Yunanca néos (yeni) ve líthos (taş) kelimelerinden türeyen Neolitik Çağ, Taş Devri'nin Avrupa, Asya ve Afrika’daki son evresini temsil eden bir arkeolojik dönemdir. Bu çağ, dünyanın farklı bölgelerinde bağımsız olarak ortaya çıkan tarım, hayvan evcilleştirme ve yerleşik hayata geçiş gibi büyük değişimlerin yaşandığı Neolitik Devrim’e tanıklık etmiştir.

"Neolitik" terimi, 1865 yılında Sir John Lubbock tarafından üç çağ sisteminin bir parçası olarak ortaya atılmıştır.

Neolitik dönem, yaklaşık 12.000 yıl önce, Yakın Doğu’daki Epipaleolitik dönemde tarımın gelişimiyle başlamış ve dünyanın diğer bölgelerine yayılmıştır. Yakın Doğu’da, Kalkolitik Çağ’a (Bakır Çağı) kadar devam eden bu süreç, metalurjinin gelişmesiyle Bronz Çağı ve Demir Çağı’na geçişi hazırlamıştır.

Bu dönemde (MÖ 8000-5500), önceki çağlara göre daha dayanıklı ve düzgün taş aletler üretilmiştir. Kilden yapılan kaplar ateşte pişirilmiş ve bu süreç seramik sanatının doğmasını sağlamıştır. Neolitik dönemde bilgi ve teknoloji önceki çağlara kıyasla oldukça ilerlemiştir. Kemik ve taştan daha işlevsel araçlar yapılmış, insanlar yerleşik düzene geçerek köyler kurmaya başlamıştır. Yakın akraba grupları bir araya gelerek ilk köy topluluklarını oluşturmuştur.

Bu süreçte tarım faaliyetleri başlamış, tahıl üretimi yapılmış ve hayvanlar evcilleştirilmiştir. İnsanlar avcı-toplayıcı bir yaşam tarzından üretici bir yaşam biçimine geçmiş ve bu da tarihte ilk kez ticaretin ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır.

Anadoluda bulunan Neolitik Yerleşim Yerlerinden Bazıları Caferhöyük (Malatya), Çayönü (Diyarbakır), Hallan Çemi (Batman), Nevali Çori (Urfa) ve Göbekli Tepe (Urfa) 'dir.